Η Σήμανση CE μπήκε στη ζωή μας, αλλά δυστυχώς πολλοί δεν γνωρίζουν τον σκοπό και τα οφέλη που μπορεί να μας προσκομίσει.
Για τη σωστή κατανόηση θα πρέπει αρχικά να διευκρινιστεί τι ακριβώς είναι η Σήμανση CE στα δομικά υλικά, σε τι αποσκοπεί, πως την «αποκτά» ο κατασκευαστής και ποιοι είναι οι κανόνες!
Με τη Σήμανση CE δεσμεύεται ο παραγωγός δομικών προϊόντων, ότι εκπληρώνει δυο βασικές απαιτήσεις. Αφενός τις απαιτήσεις του Κανονισμού 305/2011 και των προσαρμογών του, αφετέρου αυτές του εκάστοτε Εναρμονισμένου Ευρωπαϊκού Προτύπου (hEN) για κάθε κατηγορία/είδος προϊόντος, όπως και τα άλλα Ευρωπαϊκά Πρότυπα, που απορρέουν από αυτά. Τα Εναρμονισμένα Ευρωπαϊκά Πρότυπα για τα δομικά προϊόντα είναι αυτά που έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τις εντολές της Ε.Ε..
Σύμφωνα με τον Κανονισμό, οι δομικές κατασκευές στο σύνολό τους και στα ξεχωριστά τους μέρη πρέπει να είναι κατάλληλες για τη χρήση για την οποία προορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα την υγεία και την ασφάλεια των ατόμων που εμπλέκονται σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κατασκευών. Με την προϋπόθεση ότι οι δομικές κατασκευές συντηρούνται κανονικά, πρέπει να πληρούνται οι βασικές απαιτήσεις δομικών κατασκευών που τις αφορούν για οικονομικά εύλογο χρόνο ζωής:
- Μηχανική αντοχή και ευστάθεια
- Πυρασφάλεια
- Υγιεινή, υγεία και περιβάλλον
- Ασφάλεια χρήσης
- Προστασία κατά του θορύβου
- Εξοικονόμηση ενέργειας και συγκράτηση θερμότητας
- Βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων.
Η Σήμανση CE αποσκοπεί στην ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χωρίς σήμανση δεν επιτρέπεται να διακινείται το δομικό προϊόν, εφ’ όσον υπάρχει εναρμονισμένο πρότυπο. Σε κάθε εναρμονισμένο πρότυπο αναγράφεται για ποιες ιδιότητες/χαρακτηριστικά πρέπει να ενημερωθεί ο καταναλωτής. Ο καθορισμός των ελάχιστων επιδόσεων ανά ιδιότητα είναι αρμοδιότητα της εκάστοτε χώρας.
Όλα τα δομικά προϊόντα που απαιτείται να έχουν Σήμανση CE, πρέπει να συνοδεύονται με τη Δήλωση Επίδοσης, στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του τύπου του προϊόντος (βασικός και μοναδικός κωδικός), το όνομα και η διεύθυνση επικοινωνίας του κατασκευαστή, πληροφορίες για τη χρήση που προβλέπεται, το σύστημα ή τα συστήματα αξιολόγησης και επαλήθευσης της σταθερότητας της επίδοσης του προϊόντος του τομέα των δομικών κατασκευών, τον αριθμό αναφοράς και την ημερομηνία έκδοσης του εναρμονισμένου προτύπου, που χρησιμοποιήθηκε για την αξιολόγηση κάθε ουσιώδους χαρακτηριστικού, τον κατάλογο των ουσιωδών χαρακτηριστικών που αναγράφονται στο αντίστοιχο εναρμονισμένο πρότυπο και τουλάχιστον μια επίδοση αυτών, αν δεν υπάρχουν περαιτέρω απαιτήσεις από το κράτος που θα διακινηθεί, καθώς και σε ποιο κοινοποιημένο εργαστήριο έγιναν οι αρχικές δοκιμές τύπου (ΙΤΤ). Επίσης το προϊόν πρέπει να συνοδεύεται συνήθως με πληροφορίες για τοποθέτηση (αν δεν τοποθετηθεί από τον παραγωγό), χρήση και συντήρηση. Και όλα αυτά πάντα στην επίσημη γλώσσα της ευρωπαϊκής χώρας που διακινούνται.
Η σήμανση είναι υποχρεωτική όταν υπάρχει για το προϊόν εναρμονισμένο πρότυπο! Προϊόντα που δεν φέρουν τη σήμανση, ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να μην τα αποδεχτεί, οπότε και να μη τα πληρώσει! Η Σήμανση CE τοποθετείται στα προϊόντα, εκτός αν δεν είναι δυνατόν. Εάν δεν έχει καταρτισθεί δήλωση επιδόσεων από τον κατασκευαστή, η Σήμανση CE δεν τοποθετείται. H Σήμανση CE τοποθετείται κατά τρόπο εμφανή, ευανάγνωστο και ανεξίτηλο στο προϊόν του τομέα των δομικών κατασκευών ή σε στερεωμένη στο προϊόν ετικέτα. Ακολουθείται από τα δύο τελευταία ψηφία του έτους κατά το οποίο έγινε για πρώτη φορά η σήμανση, το όνομα και την καταχωρημένη διεύθυνση του κατασκευαστή ή το σήμα ταυτοποίησης που επιτρέπει την ταυτοποίηση του ονόματος και της διεύθυνσης του κατασκευαστή εύκολα και με σαφήνεια, τον μοναδικό κωδικό ταυτοποίησης του τύπου του προϊόντος, τον αριθμό της δήλωσης επίδοσης, το επίπεδο ή την κατηγορία της δηλωθείσας επίδοσης (μια είναι υποχρεωτική και δεν αναγράφεται npd), το στοιχείο αναφοράς της σχετικής εναρμονισμένης τεχνικής προδιαγραφής και τον αριθμό μητρώου του κοινοποιημένου οργανισμού.
Ανάλογα την επικινδυνότητα που μπορεί να έχει το προϊόν στον καταναλωτή, ανήκει στο αντίστοιχο σύστημα συμμόρφωσης [Αξιολόγηση και επαλήθευση της σταθερότητας της επίδοσης (AVCP)], που καθορίζεται στο παράρτημα ΖΑ του εκάστοτε εναρμονισμένου προτύπου. Επίσης ανάλογα με το σύστημα συμμόρφωσης διαφέρει και η εμπλοκή του κοινοποιημένου φορέα (αναγνωρισμένος από την Ευρωπαϊκή Ένωση Οργανισμός που εκτελεί τα καθήκοντα που έχουν σχέση με τις διαδικασίες εκτίμησης της συμμόρφωσης, οι οποίες αναφέρονται στις εφαρμοστέες οδηγίες νέας προσέγγισης, όταν είναι απαραίτητη η παρουσία τρίτου). Στον πίνακα 1 αναγράφονται οι υποχρεώσεις/καθήκοντα του κατασκευαστή και του κοινοποιημένου φορέα.
Συστήματα συμμόρφωσης και διαδικασίες απόδειξης
Σύστημα συμμόρφωσης | Αρμοδιότητες του Κατασκευαστή | Αρμοδιότητες του κοινοποιημένου φορέα | |||||
Έλεγχος παραγωγής (FPC) | Αρχικός Έλεγχος Τύπου (ITT) | Δειγματοληπτικός
έλεγχος |
Πρώτη επιθεώρηση της εργασίας και ελέγχου παραγωγής | Αρχικός Έλεγχος Τύπου (ITT) | Συνεχής
έλεγχος από εξωτερικό φορέα |
Δειγματοληπτικός
έλεγχος |
|
1+ | X | Χ | X | X | X | X | |
1 | X | X | X | X | |||
2+ | X | X | X | X | X | ||
3 | X | X | |||||
4 | X | X |
Ενδεικτικά τα κουφώματα και οι γκαραζόπορτες (πύλες) ανήκουν στην κατηγορία 3, ενώ παντζούρια, ρολά, σήτες και τέντες στην κατηγορία 4. Τα πυράντοχα προϊόντα ανήκουν στην κατηγορία 1, που σημαίνει τουλάχιστον ετήσια επιθεώρηση του κατασκευαστή! Η επιθεώρηση στον κατασκευαστή περιλαμβάνει το Σύστημα Ελέγχου της Παραγωγής (FPC), το οποίο είναι λεπτομερειακό με οδηγίες εργασίας και τεκμηριώνει την παραγωγή εφάμιλλου προϊόντος με το δοκιμασμένο και ότι χρησιμοποιούνται τα ίδια υλικά. Προϊόντα που επιθεωρούνται από κοινοποιημένα φορέα φέρουν κάτω από το CE τον τετραψήφιο κωδικό του φορέα ο οποίος είναι συνυπεύθυνος για την τήρηση του κανονισμού και του εναρμονισμένου προτύπου. Αν η αγορά δίνει βαρύτητα μια φορά στο ποιος φορέας έκανε τις αρχικές δοκιμές τύπου (ΙΤΤ), τόσο μεγαλύτερη βαρύτητα δίνει στο ποιος ελέγχει την επιχείρηση και τη σήμανση!
Για τη Σήμανση CE είναι απαραίτητες τουλάχιστον μερικές δοκιμές (Αρχικές Δοκιμές Τύπου «ΙΤΤ») και η εφαρμογή Συστήματος Ελέγχου Παραγωγής στο Εργοστάσιο (FPC), με σκοπό να μπορεί να αποδείξει ο Κατασκευαστής, ότι παράγει τα προϊόντα που διαθέτει με τα υλικά και τον τρόπο που είχε παραχθεί το προϊόν που δοκιμάστηκε.
Πολλά δομικά προϊόντα/υλικά παράγονται στην Ελλάδα αλλά και πολλά εισάγονται. Και στα εισαγόμενα ισχύουν ότι ισχύουν και στα εγχώρια και αντίστροφα. Με τον κανονισμό είναι υποχρεωμένοι και οι διανομείς (π.χ. εισαγωγείς ή έμποροι) πριν καταστήσουν προϊόν του τομέα των δομικών κατασκευών διαθέσιμο στην αγορά, να εξασφαλίζουν ότι φέρει, εφόσον απαιτείται, την απαιτούμενη Σήμανση CE και συνοδεύεται από τα απαραίτητα έγγραφα που ορίζονται από τον κανονισμό, τις οδηγίες και τις πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια, στην επίσημη γλώσσα του εκάστοτε κράτους μέλους και να είναι ευκόλως κατανοητή από τους χρήστες. Οι διανομείς εξασφαλίζουν επίσης ότι ο Κατασκευαστής και ο Εισαγωγέας έχουν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις που προβλέπονται. Έτσι κάθε ευρωπαϊκή χώρα θα μπορεί να διαχειρίζεται καλύτερα την εισαγωγή ανεξέλεγκτων προϊόντων και θα υποχρεώνει τους εμπόρους να μη βλέπουν τα προϊόντα μόνο εμπορικά αλλά και για λογαριασμό του τελικού καταναλωτή.
Ο κανονισμός επιβάλλει και στα μέλη κράτη να κάνουν τεκμηριωμένους δειγματοληπτικούς ελέγχους σχετικά με τη Σήμανση CE. Οι χρήστες των δομικών προϊόντων ή και οι καταναλωτές πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να δίνουν μεγάλη βαρύτητα στο τι αγοράζουν και αν αληθεύουν τα υποσχόμενα. Αν υπάρχει υποψία παραπλάνησης να μη διστάσουν να το καταγγείλουν στην αρμόδια υπηρεσία της Προστασίας του Καταναλωτή, η οποία αναλαμβάνει την υπόλοιπη διαδικασία.
Η Σήμανση CE για παράθυρα και εξώπορτες χωρίς χαρακτηριστικά πυραντίστασης ή/και ελέγχου καπνού είναι υποχρεωτική από το Φεβρουάριο του 2010. Από την 1η Νοεμβρίου 2016 ισχύει πλέον το εναρμονισμένο πρότυπο EN 16034 για αντοχή στη φωτιά ή/και ελέγχου καπνού .
Επίσης αλλάζει ριζικά η διαδικασία έγκρισης. Ένας κοινοποιημένος οργανισμός πιστοποίησης προϊόντων, ο οποίος πρέπει να είναι διαπιστευμένος και κοινοποιημένος για το EN 16034, αναλαμβάνει την τεχνική “εποπτεία” για τις δοκιμές, ταξινομήσεις και την παρακολούθηση. Για το σκοπό αυτό, απαιτείται μια εκτεταμένη γνώση για το προϊόν και εμπειρία, γιατί οι δηλώσεις και οι πληροφορίες πρέπει να είναι ανθεκτικές σε περίπτωση βλαβών ή σχετικές επερωτήσεις της εποπτείας αγοράς. Μετά την επιτυχή δοκιμή και αξιολόγηση του προϊόντος και την αρχική επιθεώρηση του ελέγχου παραγωγής στο εργοστάσιο (FPC) του κατασκευαστή, ο κοινοποιημένος οργανισμός πιστοποίησης προϊόντων μπορεί να εκδώσει το “πιστοποιητικό επιβεβαίωσης της σταθερής απόδοσης», το οποίο είναι η βάση για τη δήλωση επίδοσης και Σήμανση CE.
Το πρότυπο προϊόντος EN 16034 “Παράθυρα, πόρτες και πύλες – με ιδιότητες πυραντίστασης ή/και ελέγχου καπνού» εγκρίθηκε από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Έτσι οι κατασκευαστές από τις 01/11/2016 μπορούν και από τις 01/11/2019 πρέπει να διακινούν τα ανωτέρω αναφερθέντα προϊόντα ως εναρμονισμένα, με Σήμανση CE προϊόντα πυραντίστασης και προστασίας καπνού σ’ όλη την Ευρώπη.
Για το σχεδιασμό και τη χρήση των στοιχείων πυραντίστασης θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι εκθέσεις κατηγοριοποίησης συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής τεκμηρίωσης. Για τους αρχιτέκτονες, κατασκευαστές και τοποθετητές σημαίνει ότι οι προκηρύξεις, διαγωνισμοί και τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να πραγματοποιούνται σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρότυπο προϊόντος. Στην έκθεση ταξινόμησης σύμφωνα με το πρότυπο EN 13501-2, περιγράφεται το επιτρεπόμενο εύρος διακύμανσης του συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του επεκταμένου πεδίου εφαρμογής και τη λεγόμενη έκθεση EXAP. Σ’ αυτή ρυθμίζονται οι δυνατότητες μεταβίβασης των μεγεθών και η εναλλαξιμότητα των εξαρτημάτων, υλικών και αποδεδειγμένων κατασκευαστικών προδιαγραφών. Η εναλλαγή των εξαρτημάτων και αξεσουάρ είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Τα δεδομένα σύμφωνα με το πρότυπο EN 16034 πρέπει να συμπληρωθούν με πρόσθετες πληροφορίες, εάν χρησιμοποιηθεί ως εξωτερική πόρτα (EN 14351-1), εσωτερική πόρτα (EN 14351-2, το οποίο δεν έχει εναρμονιστεί ακόμα σας πρότυπο), αυτόματη πόρτα (EN 16361) ή ως πύλη (EN 13421). Για τις εσωτερικές πόρτες όπου δεν υπάρχει ακόμα εναρμονισμένο πρότυπο ισχύουν οι απαιτήσεις σχετικά με δοκιμές, ταξινόμηση και σήμανση του κάθε κράτους ξεχωριστά με βάσει την εκάστοτε εθνική νομοθεσία.
Δοκιμές και μετρήσεις αποτελούν τη βάση της επιτυχούς ανάπτυξης του προϊόντος και της ποιότητας του, καθώς και των πωλήσεων και του μάρκετινγκ, συμπεριλαμβανομένης των δοκιμών των οικοδομικών προϊόντων σύμφωνα με την κατασκευαστική νομοθεσία. Στη διάρκεια μιας περιόδου 50 ετών το ift Rosenheim έχει εγκαταστάσεις στις οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν ένας μεγάλος αριθμός δοκιμών. Οι εξειδικευμένες τεχνικές δοκιμών, μέτρησης και ελέγχου είναι σύμφωνες με τα ισχύοντα πρότυπα και προσφέρουν υψηλής ποιότητας ελέγχους.
Σχετικά με το ift Rosenheim Hellas
Το ift Rosenheim Hellas είναι εταίρος του ift Rosenheim, ένας πανευρωπαϊκά κοινοποιημένος οργανισμός δοκιμών, επιθεώρησης και πιστοποίησης και διεθνώς διαπιστευμένος σύμφωνα με το DIN EN ISO / IEC 17025. Η έμφαση δίνεται στην πρακτική, ολοκληρωμένη και γρήγορη δοκιμή και αξιολόγηση όλων των ιδιοτήτων παραθύρων, πετασμάτων, θυρών, πυλών, γυαλιού και δομικών υλικών. Στόχος είναι η διαρκής βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, ο σχεδιασμός και η τεχνολογία καθώς και το έργο τυποποίησης και έρευνας. Η πιστοποίηση από το ift Rosenheim εξασφαλίζει μία πανευρωπαϊκή αποδοχή. Το ift έχει δεσμευτεί στη μετάδοση γνώσεων και απολαμβάνει ως ουδέτερος θεσμός, ως εκ τούτου, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ένα ιδιαίτερο καθεστώς – οι δημοσιεύσεις τεκμηριώνουν την τρέχουσα κατάσταση της τεχνικής.